Το ΔΝΤ του μέλλοντός μας

Στις 19 Οκτωβρίου του 1987, μέσα σε μόνο μία συνεδρίαση, η Wall Street έχασε 23% της αξίας των μετοχών που βρίσκονταν υπό διαπραγμάτευση, βυθίζοντας στην απόγνωση εκατομμύρια αμερικανούς επενδυτές.

Πριν την καταγράψει η ιστορία ως τη «Μαύρη Δευτέρα των αγορών», ο σκηνοθέτης Ολιβερ Στόουν ήδη την είχε κάνει ταινία. Μόλις ενάμιση μήνα μετά προβλήθηκε το «Wall Street», με πρωταγωνιστή έναν αδίστακτο χρηματιστή, τον Γκόρντον Γκέκο (Μάικλ Ντάγκλας), ο οποίος, αφού έκανε παγκόσμιο χρηματιστηριακό άλλοθι τη φράση «Είναι καλό να είσαι άπληστος» («greed is good»), καταβαράθρωσε το σύστημα. 

Είκοσι τρία χρόνια μετά, ο Γκέκο ξαναχτυπάει για να μας πει την ιστορία της κατάρρευσης της Lehman Brothers, έναυσμα για τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Αυτή τη φορά είμαστε πλήρως ενημερωμένοι για τα σπρεντ και τα χεντ φαντς. Ο Γκέκο λέει τώρα ότι η απληστία είναι και νόμιμη («greed is legal»). Το «Wall Street: money never sleeps», που θα προβληθεί εκτός συναγωνισμού στο 63ο Φεστιβάλ των Κανών, ξεκινάει με την αποφυλάκισή του. Ο φύλακας του επιστρέφει το χρυσό ρολόι και το τεράστιο κινητό του, έμβλημα δύναμης το '87, ένδειξη αδυναμίας σήμερα: Εχουν αλλάξει τόσα πράγματα, τι άραγε θα μπορούσε να κάνει αυτός ο άπληστος γερόλυκος;

Ιδού η έκπληξη: Ο Γκέκο δεν είναι πια (τόσο) κακός! Βλέπει πόσο στρεβλή είναι η τραπεζική και επενδυτική αγορά και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την επερχόμενη οικονομική κρίση. Παράλληλα βοηθάει έναν ανερχόμενο χρηματιστή (Σάια λα Μπεφ) να ανακαλύψει ποιος κρύβεται πίσω απ' τη δολοφονία του μέντορά του. Το ανησυχητικό με τη νέα ταινία του Ολιβερ Στόουν, γράφουν διάφορα οικονομικά έντυπα, δεν είναι η εξιστόρηση αυτών που συνέβησαν αλλά οι προβλέψεις αυτών που έρχονται: του τέλους του καπιταλισμού όπως τον ξέρουμε και του τέλους του τρόπου ζωής μας όπως τον ξέρουμε. Στην ταινία άλλωστε παίζει και ο διάσημος καθηγητής Οικονομίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Νουριέλ Ρουμπινί, ο άνθρωπος που προέβλεψε από το 2006 την κρίση του 2008! Δεν μπορεί, σου λένε, θα έδωσε ένα στίγμα για τα μελλούμενα.

Ο εν λόγω καθηγητής είναι πολύ γνωστός και σε μας, καθώς πολύ νωρίς προέβλεψε ότι τελικώς δεν θα το γλιτώσουμε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Είχε μάλιστα και μια προστριβή στο Νταβός με τον Γιώργο Παπανδρέου για τις εκτιμήσεις του ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει, βάσει ψευδών πληροφοριών περί δήθεν δανεισμού της χώρας μας από την Κίνα. Στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όμως, έπεσε διάνα.


Αλλά το σινεμά έχει κι άλλες φορές καταθέσει απόψεις γι' αυτό με ταινίες σαν το «The take», σε σενάριο της πολύ γνωστής συγγραφέως και δημοσιογράφου Ναόμι Κλάιν, το ντοκιμαντέρ «Life and Debt» και το γαλλοαμερικανικό δράμα «Bamako».

* Στο «Life and Debt» περιγράφεται η καταστροφική παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην οικονομία της Τζαμάικας και στις ζωές των απλών ανθρώπων.

* Το «Bamako», μέσα από τη ζωή ενός ζευγαριού που έχει χρεοκοπήσει οικονομικά στο Μάλι, αποδίδει στο ΔΝΤ την οικονομική καταστροφή της Αφρικής.

* Τέλος, το «The take» περιγράφει τη χρεοκοπία της Αργεντινής και την αντίδραση μιας ομάδας εργαζομένων στην καταστροφική για τη χώρα τους πολιτική του ΔΝΤ. Τη γνώμη του για την κρίση καταθέτει και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, ο οποίος βεβαίως δεν λέει αυτά που εύγλωττα αντιλαμβάνεται κανείς απ' τις εικόνες!

* Το ΔΝΤ έγινε και τραγούδι: αξίζει ν' ακούσει κανείς όσα του σούρνουν οι Radiohead στο «Electioneering» (ακούστε το στο www.youtube.com/watch?v=Yl-pXpXxK00): «It's just business/ cattle prods and the IMF/ Ι trust Ι can rely on your vote» (Δεν είναι προσωπικό, είναι απλώς μια δουλειά/ να σπρώχνεις φουκαράδες στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο/ πιστεύω ότι μπορώ να στηρίζομαι στην ψήφο σου».

* Ή οι Rage Against the Machine στο «Wind below» (www.youtube.com/watch?v=HetfgR6v1lg):

«Flip this capital eclipse/ then bury life with IMF shifts, and poison lips». («Θάβουν τη ζωή με τα τεχνάσματα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και τα δηλητηριώδη χείλη του».)

* Οι Thievery Corporation στο τραγούδι τους «Vampire» (www.youtube.com/watch?v=jquscqfs-ΧΕ) λένε τα καλύτερα: «Ψέματα και κλοπές, όπλα και χρέος, ζωή και θάνατος, ΔΝΤ»!

* Κι ο Καναδός Μπρους Κόκμπερν στο τραγούδι του «Call it democracy» (www.youtube.com/watch?v= 68zccrskOqQ), γραμμένο αποκλειστικά για το ΔΝΤ και τη στάση του απέναντι στον Τρίτο Κόσμο και τη στήριξη των αγορών εις βάρος των ανθρώπων, αναφέρει: «Διεθνές Νομισματικό Ταμείο/ βρόμικο Νομισματικό Ταμείο/ αρπάζει ό,τι μπορεί/ φροντίζοντας πάντα να τους κρατάει στο χέρι/με ανυπόφορα χρέη».

Καλή κουβέντα, πάντως, δεν είπε κανείς! *

Της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ (oimouses.blogspot.com)